Sáng kiến kinh nghiệm Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh

 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường 
 THCS Lê Đình Chinh
 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KRÔNG ANA
 TRƯỜNG THCS LÊ ĐÌNH CHINH
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 Đề tài:
 “Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi 
 môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh”
 Họ và tên tác giả: Hoàng Văn Cường
 Chức danh: giáo viên
 Trình độ chuyên môn cao nhất: Đại học 
 Chuyên ngành đào tạo: Sư phạm Thể dục thể thao
 Krông Ana, ngày 20 tháng 3 năm 2018
 Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 1 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường 
 THCS Lê Đình Chinh
 Qua nhiều năm được phân công bồi dưỡng tập luyện bộ môn điền kinh tại 
trường THCS Lê Đình Chinh bản thân luôn trăn trở trước kết quả còn rất khiêm 
tốn so với tiềm năng thực tế của học sinh. Từ đây bản thân tôi mạnh dạn đưa ra 
những nguyên nhân cơ bản dẫn tới kết quả chưa cao của bộ môn:
 Thứ nhất: Nhiều em học sinh chưa quan tâm tới việc rèn luyện thân thể 
nâng cao sức khỏe cho bản thân, bị cuốn hút bởi các trò chơi trên mạng 
internet. Tham gia giờ học Thể dục chỉ mang tính đối phó không tích cực trong 
tập luyện, không thể hiện hết tố chất của bản thân làm cho việc lựa chọn chưa 
chính xác.
 Thứ hai: Một số học sinh, khi được tuyển chọn bồi dưỡng học sinh 
không muốn đi tập bởi vì các em chỉ chú trọng đến việc học tập môn văn hóa 
(những môn chính ban, nhiều giờ) do vậy rất khó khăn trong tuyển chọn học 
sinh tham gia.
 Thứ ba: Cha mẹ học sinh chưa hiểu rõ tác dụng của bộ môn Thể dục khi 
được đi tập luyện. Do vậy cũng không nhiệt tình ủng hộ, động viên con em tham 
gia các môn giáo dục thể chất. Họ cho rằng các em tham gia sẽ mất thời gian, 
ảnh hưởng đến việc học tập các môn văn hoá. Hơn nữa tâm lý chung của phụ 
huynh sợ con tập luyện vất vả, quá sức.
 Thứ tư: Điều kiện tập luyện và trang thiết bị phục vụ cho bộ môn còn rất 
nghèo nàn. Cộng thêm đó là tâm lý nóng vội muốn có thành tích ngay, cho nên 
sớm đi vào tập luyện chuyên môn, sử dụng nội dung huấn luyện thể lực chưa 
chính xác.
 Xuất phát từ những vấn đề nêu trên với thực tiễn học sinh của trường THCS 
Lê Đình Chinh tôi mạnh dạn áp dụng và viết đề tài “Một số kinh nghiệm trong 
công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình 
Chinh”
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 3 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường 
 THCS Lê Đình Chinh
 - Phương pháp phỏng vấn tọa đàm: Tôi đã tiến hành phỏng vấn bằng 
 phiếu gửi cho các em HS, trao đổi và thảo luận với một số giáo viên giảng dạy 
 thể dục, một số đồng nghiệp các trường bạn và một số HS ham thích TDTT để 
 xác định rõ thêm nguyên nhân cơ bản dẫn đến ham thích hoặc không ham thích 
 tập luyện TDTT nói chung và các môn thể thao trong chương trình Thể dục 
 THCS nói riêng. 
 - Phương pháp thử nghiệm, khảo nghiệm. 
 - Phương pháp thống kê: thống kê kết quả qua kiểm tra, thi đấu
 I. Phần nội dung
 1. Cơ sở lý lý luận 
 Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể đã được chuẩn bị và triển 
khai từ rất sớm, ngay sau Đại hội Đảng lần thứ XI (năm 2011), Nghị quyết số 
29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của hội nghị lần thứ 8 Ban chấp hành Trung 
ương Đảng (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp 
ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường 
định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, tiếp theo là Nghị quyết số 
88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách 
giáo khoa giáo dục phổ thông. Quyết định số 404/QĐ-TTg ngày 27/03/2015 
của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đổi mới chương trình, sách giáo 
khoa giáo dục phổ thông. Trong đó, giáo dục thể chất là một trong 8 năng lực 
chủ yếu, có tầm quan trọng đặc biệt góp phần phát triển toàn diện cho học 
sinh.
 Giáo dục thể chất là một loại hình dạy học, mà nội dung chuyên biệt là 
dạy học vận động (động tác) và phát triển có chủ đích các tố chất vận động của 
con người. Trong quá trình học thể chất giúp cho các em thiết lập mối quan hệ 
với bạn bè, hình thành thói quen, tính kiên nhẫn và sự năng động trong luyện 
tập, từ đó dần hình thành nhân cách, đồng thời hình thành những kĩ năng ứng 
 Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 5 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường 
 THCS Lê Đình Chinh
 Muốn có được thành tích thì phải có nhân tố con người, chúng ta phải chú 
ý đến tuyển chọn các em ở đội tuyển khối dưới và các em có thành tích năng 
khiếu nổi trội, tố chất tốt. Chúng tôi phát hiện các nhân tố này thông qua tập 
luyện, kiểm tra và đặc biệt là thông qua hội khỏe hàng năm tại đơn vị. Xây dựng 
kế hoạch tập luyện sớm, kết hợp với quan tâm động viên kịp thời cả về tinh thần 
lẫn vật chất mới có thành tích tốt . Bồi dưỡng cho các em chuẩn bị tốt về thể lực 
chung và thể lực chuyên môn là vô cùng quan trọng bởi các tố chất thể lực nó 
có mối quan hệ chặt chẽ, hỗ trợ thúc đẩy lẫn nhau. Do vậy tuyển chọn và bồi 
dưỡng học sinh giỏi thể dục thể thao trong trường THCS dự thi cấp huyện, cũng 
như dự thi cấp tỉnh có được kết quả thành tích tốt nhất, không phải là công việc 
đơn giản, đòi hỏi người tuyển chọn và huấn luyện tìm ra những biện pháp tối ưu 
nhất để gây hứng thú cho học sinh tập luyện, giúp các em nắm vững kiến thức, 
hoàn thiện kỹ năng nâng cao thành tích đạt kết quả tốt nhất. Đặc biệt ở trường 
THCS Lê Đình Chinh bản thân tôi luôn chú ý quan sát uốn nắn các em và phát 
hiện các em có tố chất tốt, nên chú trọng đối tượng các em từ khối dưới vì các 
em khối dưới, cụ thể khối 6, 7. Ở khối này các em thường nhạy cảm, thích tập 
luyện, muốn thể hiện mình. Vì thế chúng ta dễ phát hiện bởi các em hăng say 
luyện tập và dễ bộc lộ năng khiếu, nhất là đối với môn điền kinh.
 b) Nội dung và cách thực hiện giải pháp
 Giải pháp 1: Làm tốt công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho mọi 
người về Thể dục thể thao. Chúng ta thường nghĩ rằng, luyện tập thể dục thể 
thao đơn giản chỉ là để thư giãn và rèn luyện cơ bắp. Tuy nhiên thực tế cho thấy 
luyện tập thể dục thể thao còn có nhiều lợi ích khác nữa. Vì chưa biết đến tác 
dụng của tập luyện TDTT nên nhiều người chưa coi trọng hoạt động này. Cũng 
tồn tại ở một bộ phận không nhỏ học sinh và phụ huynh nhận thức vấn đề này 
chưa rõ nên nhiều em chưa tham gia hoặc tập luyện không tích cực. Ngay từ đầu 
năm học, hoặc trong các buổi tập, tôi tuyên truyền đến các em học sinh, phụ 
huynh hiểu được rằng: Cái quý nhất của mỗi con người là sức khỏe và trí tuệ. Có 
 Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 7 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường 
 THCS Lê Đình Chinh
 Khi giảng dạy bộ môn thể dục, giáo viên phải nhiệt tình cũng như gần 
gũi, động viên học sinh kịp thời. Tạo cho các em sự hứng thú, yêu thích môn 
học, hào hứng trong tập luyện. Từ đó các em nhiệt tình tập luyện. Vì môn Thể 
dục, thể thao có rất nhiều môn thi, do vậy việc tuyển chọn phải tập trung vào 
các tiết học ở các nội dung khác nhau, sao cho phù hợp, đúng đối tượng, sát kết 
quả. 
 Hội khỏe cấp trường hàng năm (ngày 15/10) là cơ hội tốt để phát hiện các 
tài năng ở những nội dung khác nhau. Ngoài ra có thể tuyển chọn thông qua bạn 
bè, vì các em thường xuyên chơi với nhau dễ phát hiện cũng như phát huy được 
tố chất. Bên cạnh đó, do ở THCS nội dung thể dục thường do nhiều giáo viên 
phụ trách, mỗi người phụ trách một khối lớp nhất định cho nên việc chọn thông 
qua đồng nghiệp là rất cần thiết.
 Giải pháp 3: Tham mưu với nhà trường xây dựng kế hoạch tập luyện:
 + Thời gian: tiết 5 các buổi chiều thứ tư hàng tuần, !5h – 17h thứ 7 hàng 
tuần từ 04/11/2017 đến 28/02/2018.
 + Địa điểm: Khu vực sân thể dục, Đường chạy (Đường lên đài tưởng 
niệm Liệt sĩ).
 + Kinh phí: Nhà trường hỗ trợ kinh phí mua nước uống, vôi kẻ sân.
 Giải pháp 4: Tiến hành tập luyện
 Dù bất kỳ giai đoạn nào của quá trình huấn luyện thì công tác huấn luyện 
thể lực chung được coi là then chốt. Bởi vì thể lực chung cùng với thể lực 
chuyên môn được coi là nền tảng của việc phát triển thành tích. Công việc này 
đòi hỏi người huấn luyện nghiên cứu, đưa ra các bài tập phù hợp từng đối tượng 
học sinh, cũng như sức khoẻ giới tính đạt hiệu quả nhất. Xét thực tế huấn luyện 
cho thấy việc phát triển tố chất thể lực đồng thời phát triển kỹ thuật cho các em 
trong quá trình huấn luyện. Quan sát các buổi tập của đội tuyển để đánh giá 
nhận xét việc tập luyện về khả năng phối hợp vận động, việc thực hiện kỹ thuật 
 Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 9 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường 
 THCS Lê Đình Chinh
lò cò tiếp sức, nhảy dây cá nhân... thi đua giữa tổ với nhau hoặc cá nhân với 
nhau tăng cường vận động linh hoạt khéo léo tăng các tố chất nhanh, mạnh, bền
 • Bài tập bổ trợ chạy ngắn
 Đặc điểm nổi bật của chạy ngắn là cường độ hoạt động có thể đạt tới mức 
cao nhất. Cần thực hiện tốt các động tác bổ trợ cho chạy: chạy bước nhỏ, chạy 
nâng cao đùi, chạy đạ sau (thực hiện tại chỗ thực hiện di chuyển).
 Thực hiện tốt các động tác bổ trợ xuất phát như: Xuất phát từ một số tư thế 
khác nhau( đứng mặt, vai, lưng hướng chạy), tư thế sẵn sàng – xuất phát, ngồi 
mặt hướng chạy - xuất phát, xuất phát cao – chạy nhanh. Mục đích là rèn luyện 
phản xạ, phát triển tố chất nhanh, giúp các em xuất phát được tốt, nên sử dụng 
tốt trong giờ học chính khoá sau đó áp dụng tập luyện vào buổi huấn luyện mới 
đạt hiệu quả cao.
 Cho nên khi tập luyện môn chạy ngắn, cần nâng cao cường độ hưng phấn 
và tính linh hoạt, phát triển sức nhanh. Nên sử dụng các bài tập tốc độ chạy đoạn 
ngắn 10 – 20 và 20-60m và tăng dần cự ly ở các lần sau nhưng phải phù hợp độ 
tuổi giới tính, không nên áp dụng cùng một cự ly cho các đối tượng khác nhau. 
Cụ thể dưới hình thức: Các bài tập xoạc, ép dẻo, chạy đuổi, chạy biến tốc, chạy 
tốc độ cao. Để có hiệu quả cao các bài tập trên đều thực hiện với thời gian ngắn, 
lưu ý thời gian nghỉ giữa các lần tập phải đủ để hồi phục trở lại gần mức ban 
đầu mới cho chạy lặp lại. Ngoài ra còn sử dụng các dạng bài tập phản xạ, trò 
chơi vận động. 
 • Bài tập nhằm phát triển sức mạnh tốc độ. 
 Các bài tập khắc phục trọng lượng cơ thể như: Đứng lên ngồi xuống bằng 
một chân, bật xa tại chỗ, bất cao co gối, bật nhảy bằng một chân hoặc hai chân 
tay chạm vật trên cao Muốn có được thành tích, yêu cầu huấn luyện phải nắm 
chắc tố chất sức bật của từng em mà đưa ra kỹ thuật bài tập cho phù hợp. 
 Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 11 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường 
 THCS Lê Đình Chinh
 + Tập mô phỏng giậm nhảy qua xà
 + Tập hoàn chỉnh kỹ thuật nhảy cao kiểu bước qua 
 + Tập nhảy từ trên cao xuống (từ ghế băng, bục, bậc thang...) đệm hoặc hố 
 cát thực hiện chùng gối để giảm chấn động;
 • Các bài tập phát triển sức bền (chạy cự ly trung bình)
 Bài tập sức bền ngoài thực hiện tốt các giai đoạn và tập luyện thường 
xuyên. Giáo viên cần chú trọng các động tác bổ trợ cho chạy nhất là động 
tác đạp thẳng chân sau.
 Sức bền thường sử dụng các bài tập và khối lượng lớn đến rất lớn, có 
cường độ từ 40% đến 85% sức, quãng nghỉ ngơi không có hoặc rất ngắn, 
nghỉ ngơi tích cực bằng đi bộ hoặc chạy nhẹ nhàng, các dạng bài tập
 Tập sức bền bằng các trò chơi vận động hoặc một số bài tập: tập chạy 
phối hợp với thở “hai lần hít vào, hai lần thở ra”, chạy vượt chướng ngại vật, 
nhảy dây bền, tâng cầu tối đa 
 Tập sức bền bằng đi bộ hoặc chạy trên địa hình tự nhiên có tính thời 
gian hoặc không tính thời gian. Cự ly tăng dần nữ từ 500m lên là 800m, nam 
từ 1000m lên 1500m, Qua thời gian tập luyện quên dần, cho các em chạy cự 
ly dài hơn nữ từ 800m lên đến 1500m, nam từ 1500m lên 2500m để các em 
chịu đựng sức bền khi thi đấu mới đạt hiệu quả. 
 Khi thực hiện chạy bền giáo viên cần phân tích hít thở sâu khi chạy, cứ hai 
bước chạy hít sâu vào bằng mũi, hai bước chạy thở ra bằng miệng chú ý đến 
phân phối sức phù hợp và tận dụng cự ly ngắn nhất đặc biệt khi chạy cự ly 
đường vòng.
 Giáo viên giao bài tập về nhà, vì môn chạy bền yêu cầu phải tập 
thường xuyên, liên tục mới đạt hiệu quả cao. Các em giành thời gian tập vào 
buổi sáng.
 Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 13