Sáng kiến kinh nghiệm Các bước xây dựng giáo án điện tử dạy trẻ lứa tuổi mầm non

 Vũ Thị Kim Oanh
 Các bước xây dựng giáo án điện tử dạy trẻ lứa tuổi mầm 
 non
 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Ngày nay, sự bùng nổ công nghệ thông tin nói riêng và khoa học công nghệ 
nói chung đang tác động mạnh mẽ vào sự phát triển mọi mặt của đời sống xã hội. 
Để đáp ứng được sự phát triển chung và nhu cầu thực tế của xã hội thì việc ứng 
dụng công nghệ thông tin và các trang thiết bị hiện đại vào dạy học là hết sức cần 
thiết, giúp cho giáo viên truyền tải kiến thức tới trẻ một cách hiệu quả nhất. Bên 
cạnh đó, các thông tin, kiến thức mà giáo viên cập nhật, thu thập để truyền đạt tới 
trẻ sẽ chính xác, hiệu quả nhất.
 Nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân, ngành giáo dục Mầm Non là mắt xích 
đầu tiên trong việc thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực và đẩy mạnh ứng 
dụng Công nghệ thông tin vào trong giảng dạy. Hiện nay, các trường Mầm non có 
điều kiện đầu tư, trang bị Tivi, đầu video, xây dựng phòng đa năng với hệ thống 
máy tính, máy chiếu, nối mạng Internettạo điều kiện cho người giáo viên ứng 
dụng Công nghệ thông tin vào trong giảng dạy một cách thuận tiện nhất. Công nghệ 
thông tin phát triển đã mở ra những hướng đi mới cho ngành giáo dục trong việc đổi 
mới phương pháp và hình thức dạy để nâng cao chất lượng dạy học. 
 Trên thực tế, có những bài giảng nội dung kiến thức khó đòi hỏi phải có hình 
ảnh trực quan sinh động và chính xác, giáo viên lại không có điều kiện cho trẻ đi 
tham quan thực tế thì việc khai thác các tư liệu, phim ảnh trên Internet là một thành 
tựu có tính đột phá của nhân loại, là một công cụ vô cùng hiệu quả cho việc khai 
thác tư liệu hình ảnh, nội dung, tư liệu bài giảng giới thiệu cho trẻ mang tính chân 
thực, phong phú. Trong bài giảng điện tử trẻ có thể làm quen với những hiện tượng 
tự nhiên, xã hội mà trẻ khó có thể tự bắt gặp trong thực tế. Thông qua những giờ 
học có áp dụng công nghệ thông tin và sử dụng các bài giảng điện tử, những hình 
ảnh đẹp, sống động được chuyển tới trẻ một cách nhẹ nhàng góp phần hình thành 
 1 Vũ Thị Kim Oanh
trên mạng internet như: những hình ảnh, âm thanh, phim động... để xây dựng giáo 
án điện tử
 Đam mê, luôn chủ động tự học tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ tin học và 
kĩ năng sử dụng, khai thác các phầm mềm.
1.3. Về phía phụ huynh
 Phụ huynh đều là công chức nhà nước, thường xuyên sử dụng máy tính và 
tiếp cận với công nghệ thông tin nên hỗ trợ và phối hợp tốt với giáo viên trong quá 
trình thực hiện.
1.4. Về phía trẻ 
 Trẻ ngoan, nề nếp, thường xuyên được tiếp cận với máy tính thông qua trò 
chơi trên trong phần mềm Kismart; Kispic; Eduplay.
1.5. Tài liệu tham khảo
 Có nhiều tài liệu viết về việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. 
2. Khó khăn:
2.1. Về cơ sở vật chất:
 Tuy máy tính điện tử mang lại nhiều tiện ích cho việc giảng dạy của giáo viên 
mầm non nhưng công cụ hiện đại này không thể hỗ trợ và thay thế hoàn toàn cho 
các phương pháp trực quan khác của người giáo viên. Đôi lúc vì là máy móc nên nó 
có thể gây ra một số tình huống bất lợi cho tiến trình bài giảng như là mất điện, máy 
bị treo, bị virus...và mỗi khi có sự cố như vậy người giáo viên khó có thể hoàn toàn 
chủ động điều khiển tiến trình bài giảng theo như ý muốn. 
2.2. Về phía giáo viên:
 - Trình độ Tiếng Anh hạn chế nên việc dịch và khai thác nguồn tài liệu phong 
phú trên Internet còn gặp nhiều khó khăn.
 - Bản thân mới tham gia lớp học phần mềm Power Point, phần mềm 
Photoshop, còn một số phầm mềm hỗ trî cho việc soạn giáo án điện tử như: phần 
mềm Window Movie Maker, phầm mềm Flash chưa được đào tạo chính qui qua 
trường lớp mà chỉ dừng lại ở việc tự học, tự tìm tòi. Do vậy, khả năng ứng dụng các 
phần mềm vào việc xây dựng giáo án còn gặp nhiều khó khăn.
 3 Vũ Thị Kim Oanh
thích hứng thú của trẻ vì được chủ động hoạt động nhiều hơn để khám phá nội dung 
bài giảng.
 Ngoài những thông tin có thể tìm kiếm trực tiếp trên website, hay giữa các 
đồng nghiệp với nhau có thể giúp cung cấp những tư liệu chuyên môn quý.
 Khi tìm kiếm, lựa chọn tư liệu cho bài học điều quan trọng nhất là tính phù hợp. 
Tư liệu phù hợp là tư liệu liên qua đến nội dung giảng; có nội dung, hình thức đa 
dạng (thông tin, hình ảnh, video...) và được chọn lọc; lượng thông tin bổ sung vừa 
đủ không quá ít, không quá nhiều làm loãng nội dung. 
 2. Chọn bài giảng thích hợp: 
 Khi soạn giáo án điện tử giáo viên nên cân nhắc việc đưa công nghê thông tin 
vào bài giảng vì không phải bài nào cũng áp dụng được mà cần lựa chọn 1 cách hợp 
lý dựa vào nội dung mục đích yêu cầu cách tích hợp trong bài dạy.
 Ví dụ: Xây dựng giáo án điện tử áp dụng vào các loại tiết như Văn học, làm 
quen chữ viết, toán, tạo hình, trò chơi âm nhạc.
 5 Vũ Thị Kim Oanh
Thao tác chèn thường mất nhiều thời gian và gây nhiều biến động cho bài giảng khi 
chép đi chép lại. 
 + Lưu file giáo án dưới dạng Slide Show để tránh mất thời gian khi phải mở từ 
đầu và chọn Slide Show cho từng bài giảng. 
 + Một điều cần lưu ý nữa trong khi viết giáo án điện tử đó là nên hết sức thận 
trọng trong việc chọn lựa Font chữ, màu chữ, cỡ chữ, màu nền của Slide và các hiệu 
ứng. Chẳng hạn như sử dụng những Font chữ nghệ thuật với quá nhiều nét cong, 
Slide với nền màu vàng mà màu chữ là xanh lá cây, sử dụng nhiều hiệu ứng trong 
đó các hình ảnh hay chữ viết nhảy múa với nhiều kiểu bắt mắt, v.v... 
 Sau đây tôi xin nêu một số cách để có thể soạn thảo một giáo án điện tử 
nhanh và hiệu quả: 
 Soạn một Slide nội dung thật hoàn chỉnh về mọi mặt: các Place holder, 
Textbox, các Animation tùy ý (hiệu ứng), các Font chữ và cỡ chữ, màu nền, màu 
Sau đó copy toàn bộ Slide này cho các trang sau, chỉ cần thay đổi phần Text 
nội dung, tất cả các tùy ý chọn sẽ được giữ nguyên, không cần chọn lại. 
 Vậy khi thiết kế các giáo án điện tử, tôi sử dụng phần mềm Photohop để sử lý 
những ảnh (Ảnh vẽ hay sưu tầm) để chuyển từ ảnh tĩnh sang ảnh động cho phù hợp 
với từng bài, và sử dụng phầm mềm Micorosoft Office Powerpoint để thiết kế các 
slide theo trình tự tiết học và có chú thích minh họa ở dưới mỗi hình ảnh. Sau khi đã 
thiết kế xong các slide, tôi đặt các hiệu ứng làm xuất hiên hay mất đi các hình ảnh 
(Phụ thuộc vào từng bài) Bằng cách bấm chuột hay đặt chế độ tự động. Nhưng 
trong quá trình dạy trẻ tôi đặt chế độ kích chuột các slide khi chiếu giúp cho tôi 
hoàn toàn chủ động trong tiết dạy dễ dàng sử lý các tình huống phát sinh ngoài ý 
muốn.. 
 - Ứng dụng phầm mềm vào dạy thơ truyện: 
 VD: Tiết truyện: Củ cải trắng ( Có đĩa giáo án gửi kèm)
 Lứa tuổi ; Mẫu giáo nhỡ - Chủ đề ; Thế giới thực vật
 Bước 1: Để thiết kế các giáo án điện tử. Trước tiên tôi chụp từ chuyện tranh 
“Củ cải trắng” Bộ giáo dục và đào tạo- Trung tâm đồ chơi thiết bị Mầm non. Sau đó 
 7 Vũ Thị Kim Oanh
Với bài : “Củ cải trắng”. Để đặt hiệu ứng các nhân vật, tôi vào slide Slow - > 
Custom Animation ) -> 
 Xuất hiện hộp thoai:
 9 Vũ Thị Kim Oanh
mà không cần bấm chuột.
* Chỉnh hiệu ứng nhanh chậm
+ Direction : Thay đổi , trên dưới trái phải..Có những hiệu ứng cố định thì ko đổi 
được
+ Speed: Đặt tốc độ
+ Khi làm xong muốn chạy bày tập vào Slide Show => view Show, hoặc nhấn fím 
F5.
 11 Vũ Thị Kim Oanh
đỏ xang màu xanh -> cắt từng chữ cái riêng lẻ -> để hiệu ứng slide Show -> 
Custom Animation -> AddEffect -> Emphasis hộp thoại xuất hiện -> Chan Font 
Color (đổi mầu chữ theo ý muốn của mình) -> chữ cái “n” tôi đẻ hiệu ứng kích 
chuột còn chữ cái h,a để hiệu ứng xuất hiện cùng một lúc (With Previous). tiếng 
“Sàn” tôi làm tương tự. sau khi tìm chữ cái đã học xong tôi giới thiệu chữ “S” để 
hiệu ứng slide Show -> Custom Animation -> AddEffect -> Emphasis -> Chan 
Font Size (hiệu ứng chữ to dần). Tiếng “sµn” tôi làm tương tự. Còn khi phân tích 
chữ cái, hay so sánh chữ cái tôi để hiệu ứng xuất hiện 
Còn khi thiết kế trò chơi : VD: Chữ gì biến mất.
Tôi kẻ 6 ô vưông mỗi ô vuông tôi để 1 chữ cái 
 13 Vũ Thị Kim Oanh
 Ứng dụng phầm mềm vào tiết học MTXQ, hay trò chơi âm nhạcCũng làm 
các bước tự như toán và tiết truyện.
 Qua tiết dạy bằng phương pháp này tôi nhận thấy trẻ rất thích chăm chú nghe 
và theo dõi từng cử động của các nhân vật trong truyện. Hay những đồ vật con vật ) 
Nên kết quả đạt rất cao, hầu hết các trẻ nhớ được cốt chuyện. Từ đó giáo viên có thể 
định hướng giáo dục trẻ theo nội dung chuyện, trẻ dễ tiếp thu hơn so với phương 
phấp dạy theo truyền thống giáo viên tự vẽ truyện để dạy trẻ. (với giáo viên có khả 
năng vẽ thì hình ảnh trong tranh rõ nét thể hiện được nội dung câu truyện, còn với 
giáo viên không có năng khiếu thì hình ảnh trong tranh không rõ nét, không thể 
hiện được nội dung cốt truyện) các nhân vật trong chuyện tĩnh, mà các tiết dạy cứ 
lặp đi lặp lại như vậy trẻ rất là nhàm chán, vì vậy tiết học đạt kết quả không cao. 
Con khi ứng dụng các công nghệ thông tin vào tiết học, gíup cho tất cả giáo viên dù 
có năng khiếu, hay không có năng khiếu thì việc tìm kiếm các hình ảnh trên mạng 
để ghép tranh thì rất là dễ, không tốn nhiều thời gian. Việc sử dụng công nghệ 
thông tin giúp cho giáo viên sưu tầm tất cả các loại tranh ảnh một cách phong phú 
và không bị lệ thuộc, việc tìm kiếm các tư liệu rất nhanh tiết kiệm được thời gian và 
kinh phí. 
 - Các trò chơi sử dụng hình ảnh đẹp, có sự chuyển động, các âm thanh phát ra 
nhằm phát triển sự hứng thú của trẻ, phát huy được tính tích cực chủ động của trẻ 
từ đó phát triển được ngôn ngữ, tư duy, trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ 
Cũng như ở tiết toán, chữ cái, môi trường xung quanh, nếu như không dạy trẻ trên 
các công nghệ thông tin thì giáo viên mất rất nhiều thời gian cho việc chuẩn bị đồ 
dùng của cô, của trẻ. Đồ dùng của cô rất nhiều cho nên đôi lúc sử dụng đồ dùng 
còn lúng túng. Còn đồ dùng của trẻ, những đồ dùng đó được lặp đi lặp lại từ tiết này 
qua tiết khác, vì vậy trẻ thấy trong khi học còn nhàm chán quá quên thuộc với 
những đồ dùng đó không gây được được hứng thú cho trẻ nên kết quả sau buổi học 
chưa khả quan. 
 15 Vũ Thị Kim Oanh
 - Khi thiết kế các giáo án điện tự tôi đã tham khảo ý kiến của ban giám hiệu, của 
các đồng nghiệp, cùng trao đổi bàn bạc để đưa ra được nhiều trò chơi vào các môn 
học dạy trẻ. Các giáo án điện tử được ban giám hiệu nhà trường, cùng với các chị 
em trong tổ chuyên môn đánh giá cao
 - Qua đó tôi rút ra được một số bài học cho bản thân: 
 + Giáo viên phải lắm vững phương pháp dạy tất cả các bộ môn. 
 + Khi thiết kế các bài dạy phải căn cứ vào nhận thức thực tế của trẻ để đưa ra 
những trò chơi phù hợp với từng độ tuổi 
 + Luôn bồi dưỡng, không ngừng học tập kỹ năng thực hành vi tính để xử lý 
kỹ thuật tốt hơn. Tham khảo các tài liệu, phầm mềm ứng dụng công nghệ thông tin 
để nâng cao trình độ chuyên môn. 
 + Luôn tìm tòi ý tưởng từ trẻ để đề ra các hoạt động thiết thực và ứng dụng 
được ở nhiều hoạt động khác nhau, phù hợp với từng lứa tuổi 
 + Việc sử dụng các phần mềm Power point trong việc giảng dạy các môn học 
thu hút được sự chú ý của trẻ trong giờ học, vì vậy kết quả thu được sau buổi học 
khả quan hơn.
 VII. KẾT LUẬN:
 Trên đây là một số biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong việc xây 
dựng giáo án điện tử vào một số bộ môn để dạy trẻ trong năm học vừa qua. Tuy 
kinh nghiệm không nhiều, nhưng được rút ra từ những thực tiễn giảng dạy và tôi 
cũng manh dạn xin phép được đưa ra để cùng trao đổi với các bạn đồng nghiệp, các 
nhà quản lí xem xét tham khảo. Rất mong các bạn đồng nghiệp, các nhà quản lí bổ 
xung, góp ý cho tôi để làm phong phú thêm những kinh nghiệm trong công tác dạy 
 Cầu Giấy, ngày 30 tháng 3 năm 2011
 Người viết
 Vò ThÞ Kim Oanh
 17