Sáng kiến kinh nghiệm Bồi dưỡng giải toán qua mạng cho học sinh Lớp 2

 Kinh nghiệm bồi dưỡng giải toán qua mạng cho học sinh lớp 2
 I. Phần mở đầu
 1. Lí do chọn đề tài
 Những năm gần đây phong trào giải toán trên mạng Internet ngày càng phát 
triển và nhân rộng. Bởi đây là sân chơi trực tuyến rất bổ ích, học sinh được tiếp cận 
với một phương thức học tập mới, được trau dồi kiến thức, được cọ sát, được giao 
lưu, được luyện tập và tự đánh giá năng lực học tập của mình; tạo ra môi trường 
thân thiện, lành mạnh trong học sinh.
 Hưởng ứng phong trào này, Ban giám hiệu nhà trường đã triển khai, động 
viên, khích lệ giáo viên và học sinh toàn trường cùng tham gia. Là giáo viên được 
phân công giảng dạy môn tin học và bồi dưỡng học sinh giải toán trên mạng lớp 2, 
bản thân tôi nhận thấy đây là một sân chơi rất lý thú, bổ ích và có ý nghĩa. Song để 
giúp các em tham gia thi giải toán có được kết quả tốt thì việc bồi dưỡng là yếu tố 
quan trọng nhất. Cần bồi dưỡng cho các em những gì? Bồi dưỡng như thế nào? là cả 
một vấn đề mà tôi còn trăn trở. Và qua mấy năm thực hiện, bản thân tôi đã đúc rút ra 
một số kinh nghiệm để cùng đồng nghiệp trao đổi, chia sẻ, giúp đỡ nhau nhằm nâng 
cao hiệu quả bồi dưỡng. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn đưa ra đề tài “Một số kinh 
nghiệm bồi dưỡng giải toán qua mạng cho học sinh lớp 2”.
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 *Mục tiêu
 Đề tài chỉ ra những biện pháp hướng dẫn học sinh củng cố khắc sâu và phát 
huy những kiến thức về Toán học đã học trong chương trình. Giúp học sinh tiếp cận 
với những dạng bài tập toán khó, đa dạng trên hệ thống ngân hàng đề ở mạng 
Internet và rèn luyện tư duy nhanh nhạy trong Toán học. 
 Giúp các em kiểm tra lại kiến thức môn Toán và bổ sung thêm nhiều kiến thức 
mới. Tạo môi trường học tập, tham gia các cuộc thi qua mạng Internet đối với toàn 
thể học sinh trong toàn trường, toàn huyện, toàn tỉnh. Tạo ra sân chơi trực tuyến 
môn Toán cho học sinh nhằm giúp các em yêu thích và ham mê học toán hơn. 
 * Nhiệm vụ
 Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của việc bồi dưỡng học sinh lớp 2 
giải toán trên mạng.
 Nghiên cứu thực trạng của việc bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 
2.
 Giáo viên: Trần Thị Lan Trang 1 Kinh nghiệm bồi dưỡng giải toán qua mạng cho học sinh lớp 2
 Để nâng cao chất lượng dạy và học, đồng thời để đào tạo bồi dưỡng nhân tài 
cho đất nước, việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu ngay từ ở cấp Tiểu học nhất là đối 
với học sinh lớp 1, lớp 2 là rất cần thiết làm tiền đề vững chắc cho việc học lên 
những lớp trên. Từ khi có cuộc thi giải toán trên mạng, bản thân tôi luôn được nhà 
trường tin tưởng giao cho việc bồi dưỡng học sinh giải toán trên mạng lớp 2. Nhận 
thấy đây vừa là vinh dự nhưng cũng là trách nhiệm không những đối với nhà trường 
mà còn đối với học sinh và phụ huynh nên tôi đã dành nhiều thời gian nghiên cứu, 
tìm tòi, đúc rút kinh nghiệm để làm sao việc bồi dưỡng đem lại hiệu quả nhất.
 2. Thực trang vấn đề nghiên cứu
 Để có biện pháp, phương pháp dạy học tốt, chúng ta phải dựa vào tình hình thực 
tế để đánh giá thực trạng của việc bồi dưỡng học sinh giải toán qua mạng lớp 2.
 Hiện nay được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo Bộ - Sở - Phòng giáo dục và 
đào tạo huyện Krông Ana và đặc biệt là sự quan tâm trực tiếp của Ban giám hiệu 
nhà trường về đổi mới phương pháp dạy học, đẩy mạnh công nghệ thông tin, trong 
đó có việc giải toán trên mạng cho học sinh. Mặt khác việc học tập của học sinh hiện 
nay cũng được các phụ huynh quan tâm hơn. Bên cạnh đó việc giải toán trên 
Internet là một lĩnh vực mới nên các em rất thích, rất hứng thú được rèn luyện, khám 
phá điều mới lạ. Chính vì vậy, đó là động lực thúc đẩy tôi càng phải quan tâm đến 
việc bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh.
 Trong trường Tiểu học, Toán là một môn học được học sinh yêu thích, có đặc 
thù riêng, gây trí tò mò ham mê với học sinh song cũng không tránh khỏi những khó 
khăn gây nản chí người học. Do đó, giáo viên cũng giống như một người nghệ sĩ, 
cần nhận biết một cách tinh tế, nhạy cảm để có thể tạo cho đối tượng học những 
hứng thú và niềm yêu thích môn học, từ đó khơi dậy khả năng tư duy sáng tạo, trí 
thông minh đang tiềm ẩn của người học.Vì vậy, việc đổi mới phương pháp giảng 
dạy sao cho phù hợp với đối tượng học sinh và tạo cho việc dạy và học đạt kết quả 
tốt nhất lại chính là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của mỗi giáo viên.
 Trường TH Hà Huy Tập nằm trên địa bàn xã Dray Sáp với địa bàn kinh tế còn 
gặp nhiều khó khăn; học sinh chủ yếu là con em nông dân, bố mẹ các em phải đi chợ 
sớm hoặc phải đi làm cả ngày ít có điều kiện chăm chút, kèm cặp các em học tập vì 
vậy chưa phát huy được hết khả năng học tập của các em. Mặt khác học sinh trường 
tôi có từ 2-3 lớp/khối, mỗi lớp chỉ có từ 20-23 học sinh và vì có quá ít học sinh trong 
một lớp nên việc lựa chọn học sinh để bồi dưỡng cũng gặp không ít khó khăn, giáo 
viên đành phải “So bó đũa chọn cột cờ” để lựa chọn và bồi dưỡng cho các em. Hơn 
 Giáo viên: Trần Thị Lan Trang 3 Kinh nghiệm bồi dưỡng giải toán qua mạng cho học sinh lớp 2
tập nhằm đạt được mục tiêu học tập của mình. Đặc biệt, trường tôi là trường nhân 
rộng trong mô hình trường học mới VNEN, nên học sinh được làm quen và sử dụng 
phương pháp tự học cá nhân và theo nhóm từ lớp 2 từ đó giúp các em biết cách tự 
học, tự giải quyết vấn đề có hiệu quả.
 Trong quá trình bồi dưỡng, bản thân tôi không ngại khó, ngại khổ, đem hết khả 
năng và tâm huyết của mình dành cho học sinh và sau mỗi năm bồi dưỡng tôi lại đúc 
rút ra một số kinh nghiệm cho bản thân từ đó áp dụng để bồi dưỡng học sinh ngày 
càng có hiệu quả hơn. 
 Để quá trình bồi dưỡng đạt hiệu quả nhất, tôi đã tiến hành qua các bước sau:
 *Bước 1: Xác định vai trò của người thầy
 Khi bồi dưỡng học sinh giải toán qua mạng đặc biệt là học sinh lớp 2 thì vai trò 
của người thầy vô cùng quan trọng. Từ xa xưa, nhân dân ta đã có câu “ Không thầy, 
đố mày làm nên ”. Đúng vậy, người thầy có một vai trò hết sức quan trọng trong 
việc dạy bảo, truyền thụ kiến thức cho học sinh. Người thầy là người chỉ đạo, hướng 
dẫn, gợi ý, dẫn dắt học sinh nắm được phương pháp học nói chung và giải toán nói 
riêng. Nếu học sinh có kiến thức tốt, có tố chất thông minh mà không được phát 
hiện, coi trọng, mài giũa, bồi dưỡng để phát huy hết khả năng của các em thì hiệu 
quả đạt được sẽ bị hạn chế.
 Thực tế cho thấy một số em có tố chất nhưng ý thức học tập không cao, không 
cần cù, chịu khó, cẩu thả, thường kết quả thi sẽ không cao. Vì thế, để giúp các em 
phát huy tối đa năng lực của bản thân, giáo viên cần luôn luôn động viên, khích lệ, 
quan tâm, chia sẻ với các em bằng nhiều hình thức khác nhau.
 Ngược lại, đối với những em không có nhiều tố chất thông minh nhưng các em 
có sự cần cù, ý chí phấn đấu và quyết tâm cao thì giáo viên cần kiên trì luyện tập, 
bồi dưỡng cho các em đồng thời động viên khen ngợi các em kịp thời, tạo hứng thú 
để các em không sợ học, không nản chí với phương châm “Cần cù bù thông minh”.
 Xác định được tầm quan trọng của người bồi dưỡng, tôi đã vận dụng hết khả 
năng của mình để giúp các em học sinh đạt được kết quả tốt nhất.
 *Bước 2: Lựa chọn học sinh
 Bên cạnh việc xác định vai trò của người thầy thì việc lựa chọn học sinh cũng 
là một yếu tố không thể thiếu nó góp phần quyết định đến kết quả bồi dưỡng. Giáo 
viên phải đánh giá học sinh một cách khách quan, chính xác, lựa chọn đúng đối 
tượng học sinh để bồi dưỡng. Việc lựa chọn đúng không chỉ nâng cao hiệu quả bồi 
 Giáo viên: Trần Thị Lan Trang 5 Kinh nghiệm bồi dưỡng giải toán qua mạng cho học sinh lớp 2
 Lựa chọn học sinh là công việc rất quan trọng bởi nó có vai trò rất lớn góp 
phần dẫn đến thành công. Tiêu chí để tôi chọn lựa học sinh để bồi dưỡng và đi thi là 
những học sinh giỏi Toán, tính toán nhanh, tư duy tốt, cẩn thận, chăm chỉ chịu khó.
 *Bước 3: Xây dựng chương trình bồi dưỡng
 Hiện nay, chương trình bồi dưỡng không có sách hướng dẫn chi tiết, cụ thể 
từng tiết, từng buổi học như trong chương trình chính khóa. Hơn nữa, hầu hết sách 
nâng cao, sách tham khảo hiện nay không soạn thảo theo đúng trình tự như chương 
trình học chính khóa. Vì thế soạn thảo chương trình bồi dưỡng là một việc làm hết 
sức quan trọng và rất khó khăn nếu như chúng ta không có sự tham khảo, tìm tòi và 
chọn lọc tốt.
 Nội dung bồi dưỡng phải phù hợp với chương trình học của các em. Việc làm 
đầu tiên là phải giúp các em nắm thật chắc kiến thức cơ bản, sau đó mở rộng, nâng 
cao để cung cấp thêm kiến thức cho các em.
 Việc mở rộng cũng như nâng cao kiến thức cũng phải khoa học. Nâng cao một 
cách từ từ, từ đơn giản đến phức tạp, từ khó vừa đến khó hơn, không nôn nóng, vội 
vàng, không ôn luyện tràn lan. Mỗi dạng toán cho các em làm nhiều bài, nhiều lần, 
phải làm thành thạo, nhuần nhuyễn sau đó mới chuyển sang dạng khác. Và sau hai 
đến ba dạng lại cho học sinh ôn tập để kiểm tra mức độ nắm kiến thức của các em.
 Tuy nhiên trong khi xây dựng chương trình và nội dung bồi dưỡng còn phải tùy 
thuộc vào mức độ tiếp thu của học sinh, không nên gò ép, gây áp lực khiến các em 
sợ học và cũng cần lựa chọn thời gian thích hợp hàng ngày, hàng tuần hay hàng 
tháng để giúp các em có thể tiếp thu và làm bài một cách tốt nhất.
 *Bước 4: Tiến hành bồi dưỡng
 Dạy theo từng chuyên đề bồi dưỡng, mỗi chuyên đề cần chia thành các dạng 
như: Dạy toán điển hình; toán về số và chữ số; toán về quy luật dãy số; toán về phép 
cộng, phép trừ, phép nhân, phép chia; toán về đại lượng cơ bản ... Với mỗi dạng bài 
cần luyện tập bài tập nhiều lần, đưa ra nhiều cách giải khác nhau. Đồng thời phải 
củng cố, tổng hợp lại để khắc sâu kiến thức. 
 Khi ra đề giáo viên ra các bài tập cho học sinh làm cần theo hướng “mở” có 
như vậy học sinh mới phát huy và làm phong phú sự sáng tạo của các em. Các bài 
tập tôi đều gợi ý để các em tự tìm cách giải. Đặc biệt không làm thay cho học sinh vì 
làm thế thì các em sẽ ỉ lại không chịu suy nghĩ để làm. Ngược lại khi kiểm tra hay 
 Giáo viên: Trần Thị Lan Trang 7 Kinh nghiệm bồi dưỡng giải toán qua mạng cho học sinh lớp 2
 Với bài toán trên, đa số các giáo viên đều cho học sinh kẻ bảng ra giấy thành 
20 ô như trên máy, sau đó tính và ghi kết quả vào các ô tương ứng rồi nhìn vào đó 
để sắp xếp. Tôi thấy cách làm này cũng được vì nó giúp học sinh có sự lựa chọn 
đúng. Song theo tôi cách làm này mất khá nhiều thời gian và chỉ phù hợp với những 
em còn hạn chế về tính nhẩm. Còn đối với những em có kĩ năng tính nhẩm nhanh, 
có khả năng ghi nhớ tốt thì không nhất thiết phải làm theo cách này. Khi dạy cho 
học sinh bài toán này, tôi thường hướng dẫn cho học sinh theo các bước sau:
 Trước tiên nhìn xem trong 20 ô trong bảng có những ô nào có giá trị dưới 10. 
Xét thấy có duy nhất 1 ô thứ 2 nên ta chọn ngay, sau đó ta chuyển sang các ô hàng 
chục có giá trị là 1. Và nhẩm thấy trong bảng có 5 ô có hàng chục là 1, đó là ô thứ 4 
có giá trị là 19, ô thứ 5 có giá trị là 13, ô thứ 7 có giá trị là 12, ô thứ 16 có giá trị là 
15, ô thứ 20 có giá trị là 18 ta chọn ô thứ 7 đầu tiên, sau đó lần lượt đến ô thứ 5, thứ 
16, thứ 20, thứ 4.
 Tiếp theo xét trong 14 ô còn lại những ô nào có kết quả mà hàng chục là 2. Và 
nhẩm thấy trong bảng có 2 ô có hàng chục là 2, đó là ô thứ 6 có giá trị là 28, ô thứ 
15 có giá trị là 20, nên ta chọn ngay ô thứ 15 rồi đến ô thứ 6.
 Cứ làm như vậy, ta xét đến những ô mà hàng chục có giá trị là 3, 4, 5,và 
dựa vào những chữ số ở hàng đơn vị để sắp xếp.
 Đối với bài sắp xếp có đơn vị đo độ dài kèm theo ta cũng làm như vậy nhưng 
cần lưu ý là phải đổi ra cùng đơn vị đo rồi mới thực hiện theo các bước làm như 
trên.
 11dm – 25 cm 10dm – 3cm 5dm + 25cm 92cm – 24cm
 9cm + 7dm 22cm – 5cm 77cm + 18cm 11dm – 3cm
 7dm – 18cm 4dm 3dm1cm 91cm – 8cm
 6dm2cm 9dm6cm 28cm 38cm + 43cm
 5dm 2dm 11dm – 5dm 76cm – 1dm
 Kiểu 2: Tìm các cặp ô có giá trị bằng nhau (100 điểm)
 Giáo viên: Trần Thị Lan Trang 9