Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp rèn kỹ năng viết đúng chính tả cho học sinh dân tộc thiểu số

 I. PHẦN MỞ ĐẦU
 1. Lí do
 Ở Tiểu học, chính tả là một phân môn đặc biệt quan trọng nhằm thực hiện 
mục tiêu của môn học. Tiếng Việt là rèn luyện kĩ năng viết chính tả và kĩ năng 
nghe cho học sinh, kết hợp rèn luyện một số kĩ năng sử dụng Tiếng Việt và phát 
triển tư duy cho học sinh. Mở rộng vốn hiểu biết về cuộc sống, con người, góp 
phần hình thành nhân cách con người mới. Việc rèn luyện các quy tắc chính tả 
sẽ hình thành kĩ năng viết đúng đơn vị từ, khi các em đã viết đúng, viết chính 
xác thì mới có điều kiện học tốt các môn khác và trên cơ sở đó các em rèn luyện 
kĩ năng sử dụng Tiếng Việt có hiệu quả.
 Đối với học sinh dân tộc Ê đê việc tiếp thu kiến thức và kỹ năng Tiếng Việt 
là hoàn toàn mới bởi tiếng mẹ đẻ và Tiếng Việt là hai ngôn ngữ khác nhau. Khi 
lọt lòng mẹ các em đã nói tiếng mẹ đẻ là tiếng dân tộc. Các em không thể có 
những ưu điểm bẩm sinh học Tiếng Việt như học sinh người kinh được. Do vậy 
việc nghiên cứu rèn kỹ năng viết đúng chính tả cho học sinh dân tộc thiểu số rất 
quan trọng và cần thiết đối với giáo đứng lớp.
 Chính vì những lí do trên mà tôi chọn sáng kiến kinh nghiệm với đề tài : 
“Biện pháp rèn kỹ năng viết đúng chính tả cho học sinh dân tộc thiểu số”. Đề 
tài này đã được nghiên cứu và trải nghiệm thành công, xin được chia sẻ với tất 
cả các bạn đồng nghiệp.
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 * Mục tiêu
 Điều tra lỗi chính tả cơ bản thường hay mắc phải của học sinh; nguyên nhân 
của các lỗi đó để tìm ra biện pháp khắc phục.
 Tích cực đổi mới, phương pháp và nội dung bài dạy.
 Vận dụng các nguyên tắc dạy học phân môn Chính tả sát với việc rèn chính 
tả cho học sinh dân tộc .
 * Nhiệm vụ
Tôi viết đề tài này nhằm:
 Giải quyết những khó khăn trong việc dạy chính tả, rèn cho học sinh ý thức, 
thói quen và hoàn thiện kĩ năng viết đúng chính tả, nâng cao chất lượng môn 
Tiếng Việt.
 Trao đổi kinh nghiệm và nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, tích lũy thêm 
kinh nghiệm, giúp bản thân và các giáo viên trong khối dạy tốt phân môn Chính 
tả.
 Làm cho tất cả các giáo viên Tiểu học thấy rõ tầm quan trọng của phân môn 
Chính tả, kiên trì rèn luyện cho các em viết đúng chính tả ngay từ các lớp dưới.
 Đẩy mạnh phong trào thi đua viết đúng chính tả, rèn luyện chữ đẹp, giữ vở 
sạch, trong học sinh dân tộc thiểu số nói riêng và học sinh khối 2 nói chung.
 1 học sinh. Vì qua đó các em được rèn luyện và tránh được viết sai chính tả thông 
qua bài viết và bài tập thực hành.
 Dạy chính tả là một quá trình rèn luyện lâu dài, không chỉ ở giờ chính tả mà 
có thể rèn luyện phân tích “từ” ở phân môn: Tập đọc, Luyện từ và câu, Tập làm 
văn.
 Ngôn ngữ viết của người Việt chính là chữ viết bởi chữ viết ghi lại theo 
cách phát âm chuẩn. Do đó việc viết đúng phải dựa trên cơ sở đọc đúng. Tuy 
nhiên do yếu tố vùng miền, cách phát âm mỗi nơi mỗi khác. Mặc dù những quy 
tắc, quy ước về chính tả được thống nhất theo ngữ pháp chung. Nhưng việc “ 
viết đúng chính tả” ở học sinh tiểu học nói chung và học sinh dân tộc lớp 2D 
nói riêng còn nhiều khó khăn, tồn tại mà nhiệm vụ của giáo viên và học sinh 
cần phải nổ lực để khắc phục tồn tại góp phần nâng cao chât lượng môn Tiếng 
Việt .
 Ngoài kĩ năng rèn học sinh đọc thông chúng ta còn phải rèn cho học sinh 
viết thạo, viết đúng chính tả. Từ đó rèn luyện cho học sinh một số phẩm chất 
như: Tính cẩn thận, tính thẩm mĩ.
 2. Cơ sở thực tiễn
 a. Thuận lợi
 Sĩ số học sinh không đông, thuận lợi cho việc kiểm tra (chấm bài viết chính 
tả thường xuyên, phát hiện lỗi sai kịp thời để học sinh sữa chữa và khắc phục 
viết đúng).
 Học sinh có đầy đủ vở chính tả và phiếu bài tập Tiếng Việt (ghi đầy đủ nội 
dung bài tập chính tả).
 Giáo viên có kế hoạch rèn học sinh viết đúng chính tả ngay từ tuần đầu 
năm học (thống kê phân loại học sinh học yếu chính tả để theo dõi thường 
xuyên vào những giờ chính tả).
 b. Khó khăn
 * Đối với giáo viên
 Hầu hết các giáo viên ít quan tâm đến chữ viết và cách rèn chữ cho học 
sinh nên dẫn đến tình trạng học sinh viết xấu, viết sai mắc nhiều lỗi chính tả. 
 Các quy tắc, mẹo luật chính tả chưa củng cố và khắc sâu cho học sinh 
nắm, qua bài viết hoặc qua bài tập. 
 Phương pháp làm gương chưa cao, vẫn còn giáo viên viết chưa đẹp, viết 
sai lỗi chính tả, phát âm chưa chuẩn,viết bảng các môn học khác còn cẩu thả, 
không đúng mẫu.
 Việc sử dụng đồ dùng dạy học còn qua loa. Hướng dẫn học sinh viết từ 
khó dễ lẫn chưa cụ thể, chi tiết rồi cho học sinh viết ngay vào vở không sợ hết 
giờ.
Chưa kịp thời phát hiện sửa chữa các sai sót của học sinh nên lâu ngày tạo 
thành thói quen trong khi viết.
 3 Vì vậy khi dạy chính tả cho học sinh dân tộc thiểu số tôi cần hình thành kĩ 
năng và thói quen phát âm chuẩn và luyện đọc nhiều hơn. Ngoài ra trong quá 
trình luyện phát âm cho học sinh tôi phải phát âm theo chuẩn chính âm, chuẩn 
chính tả giúp học sinh phát âm đạt hiệu quả. Chính vì thế trong giảng dạy tôi 
cần nắm đặc điểm tâm lý, ngôn ngữ, tư duy cụ thể của học sinh lớp 2D để xây 
dựng cho mình những phương pháp giảng dạy sao cho phù hợp với đối tượng.
 Muốn hạn chế được vấn đề này trước hết chúng ta cần tiếp tục xây dựng 
phong trào : “Trường học thân thiện – Học sinh tích cực” ; “Mỗi ngày đến 
trường là một ngày vui”. Tổ chức nhiều hoạt động bổ ích ngoài giờ lên lớp lành 
mạnh để thu hút học sinh đến trường.
 Giáo viên phải chủ động tiếp xúc gần gũi, thực sự yêu nghề mến trẻ và là 
một tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Tôn trọng đối xử công bằng với học 
sinh dân tộc . Tích cực đi thực tế gia đình để nắm bắt tâm tư nguyện vọng của 
các em giúp các em phát âm chuẩn để viết đúng chính tả.
 Ngoài ra tôi luôn đổi mới phương pháp dạy học, lồng ghép các hoạt động 
trò chơi bổ ích để gây hứng thú học tập.
 Trong giờ dạy tôi thường xuyên quan tâm và chú ý nhiều hơn đến học sinh 
hay viết sai chính tả ( dấu thanh, phụ âm đầu, vần khó) như : Y.Vỹ, Y.Phí, 
Y.Thăng, H. Hân, H.Sa Ra , để uốn nắn các em đọc và phát âm chuẩn hơn. 
Sau buổi học, thời gian rãnh tôi đến tận nhà chị H.MLô hội phụ nữ của buôn 
nhờ chị dạy thêm tiếng dân tộc đơn giản và tìm hiểu về phong tục tập quán của 
đồng bào, để phát huy hết khả năng của mình truyền đạt cho các em.
 4. Nội dung và hình thức của giải pháp
 a. Mục tiêu của giải pháp 
 Giúp học sinh dân tộc phát âm chuẩn Tiếng Việt để viết đúng chính tả. Đồng 
thời giáo dục cho các em tính cẩn thận, kiên trì và nhẫn nại trong học tập .Từ đó 
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh dân tộc thiểu số. 
 b.Nội dung và cách thức thực hiện
 Là giáo viên trực tiếp giảng dạy các em. Tôi luôn suy nghĩ nên làm gì? Làm 
bằng cách nào? để giúp các em phát âm chuẩn Tiếng Việt. Bởi vì khi các em 
phát âm chuẩn thì các em mới viết đúng và dùng từ đặt câu chính xác, viết câu 
văn đầy đủ ý nghĩa được. Đặc biệt khi xã hội ngày một phát triển thì nhu cầu 
đòi hỏi về tri thức ngày càng nâng cao. Trong đó nói chuẩn và viết đúng chính 
tả của dân tộc thểu số là vô cùng cần thiết. Vì vậy mỗi buổi học, tiết học tôi 
luôn chỉ bảo ân cần cho các em để các em thấy được việc học chữ, học làm 
người là nhu cầu tất yếu.của mỗi người học sinh.. Từ đó các em sẽ tích cực, tự 
 5 khi mà học sinh không thể phân biệt từ khó dựa vào phát âm hay phân tích cấu 
 tạo tiếng. từ. Vì vậy giáo viên luôn luôn cần phải giành thời gian phân tích so 
 sánh tỉ mỉ cho học sinh hiểu.
 * Biện pháp 3: Phát hiện lỗi và sửa lỗi qua việc đổi vở cho bạn
 Với chính tả dạng Đoạn bài, sau khi học sinh viết xong, tôi tổ chức cho 
 học sinh đổi vở và soát lỗi lẫn nhau. Tôi qui định lỗi cụ thể, yêu cầu các em 
 soát lỗi bài viết của bạn, dùng bút chì gạch dưới chữ viết sai, tổng hợp số lỗi 
 rồi trả về cho bạn tự sửa ( ghi từ chứa tiếng sai rồi sửa lại đúng chính tả).
 Đối với những em viết sai nhiều lỗi, tôi phân công học sinh khá hơn đổi 
 vở và soát lỗi với em đó. Sau khi các em soát lỗi xong, tôi mới thu vở để chấm 
 điểm.Trong giờ chính tả, tôi chỉ chấm nhanh khoảng 1/3 lớp. Nhưng giờ ra 
 chơi, tôi cố gắng chấm hết , chấm thật kĩ và ghi nhận xét cụ thể, khen những 
 em có tiến bộ. Khi trả vở cho học sinh, tôi khen ngợi những em đã soát lỗi bài 
 viết của bạn chính xác, tuyên dương những em có tiến bộ, nhắc nhở những em 
 còn viết sai nhiều về nhà sửa lỗi trong vở và trong bảng tổng hợp. 
 Các nhóm ghi bài làm của nhóm mình vào bảng nhóm hoặc phiếu bài tập 
 để cả lớp nhận xét, bầu chọn nhóm thắng cuộc.
 Như vậy việc tự bản thân học sinh sửa lỗi chính tả cho mình hoặc sửa lỗi 
 cho bạn sẽ giúp học sinh khắc sâu và nhớ lâu hơn những lỗi chính tả mà mình 
 mắc phải
 Với biện pháp này giúp học sinh mạnh dạn, tự tin hơn gây không khí vui 
 vẻ và hào hứng cho tiết học.
 * Biện pháp 4: Viết đúng chính tả qua các bài tập
 Mỗi bài viết chính tả giáo viên cần luyện học sinh phát âm từ khó, phân tích 
so sánh tiếng, từ khó, giải nghĩa từ. Ngoài nhiệm vụ trên giáo viên còn hướng 
dẫn học sinh làm các bài tập khác nhau để giúp học sinh tập tận dụng các kiến 
thức đã học, làm quen với việc sử dụng từ trong văn cảnh cụ thể. Sau mỗi bài tập, 
giáo viên giúp các em rút ra các qui tắc chính tả để ghi nhớ nhằm rèn kỹ năng 
nhớ lâu nhớ giai.
 - Bài tập trắc nghiệm
 * Khoanh tròn vào chữ cái trước những chữ viết đúng chính tả:
 A. Hướng dẩn D. Hướng dẫn
 B. Giải lụa D. Dải lụa
 C. Oan uổng F. Oan uổn
 7 Ở lớp 1 các em được làm quen với luật chính tả đơn giản như: Các âm 
 đầu k, gh, ngh, chỉ kết hợp với i, e, ê. 
 Lên lớp 2 tôi hướng dẫn các em ghi nhớ thêm một số mẹo luật khác như 
 sau:
 ➢ Để phân biệt âm đầu bằng s/x: Đa số các từ chỉ tên cây như: si, sồi, sả, 
 sắn, sim, su su, sầu riêng, sậy; tên một số con vật như: sáo, sò, sói, sứa, sên, 
 sâu, sư tử
 ➢ Để phân biệt âm đầu bằng ch/tr: Đa số các từ chỉ đồ vật trong nhà: Chén, 
 chum, chảo, chổi, chiêng, chăn, chạn,..; tên các con vật: châu chấu, chiền 
 chiện, chèo bẽo, chìa vôi, chào mào, chồn...
 ➢Luật hỏi – ngã:
 Nếu các từ giống nhau về phụ âm đầu, yếu tố đứng trước mang thanh 
huyền, nặng, ngã thì yếu tố đứng sau sẽ mang thanh ngã. Nếu yếu tố đứng trước 
mang thanh ngang, sắc thì yếu tố đứng sau sẽ mang thanh hỏi ( hoặc ngược lại).
 Ví dụ: Huyền + ngã: sẵn sàng, vững vàng
 Nặng + ngã: mạnh mẽ, vội vã
 Ngã + ngã; nhõng nhẽo, dễ dãi
 Ngang + hỏi: vui vẻ, trong trẻo
 Sắc + hỏi: mát mẻ, vất vả..
 Hỏi + hỏi: lỏng lẻo, thủ thỉ
 * Biện pháp 6: Động viên khuyến khích học sinh
 Học sinh dân tộc rất thích được khen đặc biệt muôn cô giáo tặng cho một 
cái gì đó dù là rất nhỏ. Đồng thời cũng rất thích được cô viết những lời khen 
bằng mực đỏ vào vở để về nhà khoe với bố mẹ. Có thể, các em chưa ý thức 
được tầm quan trọng của việc học chính tả nhưng các em rất thích được thầy cô, 
cha mẹ khen. Nhờ những lời khen đó mà các em vui sướng, thích đến trường; 
tích cực, cố gắng, tự giác hơn trong học tập. Hiểu đặc điểm tâm lí của các em, 
tôi luôn theo dõi sát quá trình học tập nhằm để động viên, khuyến khích các em, 
dù chỉ một tiến bộ nhỏ của các em về thái độ học tập cũng như kết quả học tập, 
tôi đều khen ngợi kịp thời và sau mỗi tuần tôi phát thưởng cho những em viết 
có tiến bộ và chăm chỉ.
 Đối với những học sinh khá, giỏi, bài viết sạch đẹp, ít sai chính tả, tôi 
thường tán thưởng biểu dương các em bằng các tràng pháo tay trước lớp. Nhờ 
vậy mà tỉ lệ chuyên cần trên ngày luôn đảm bảo 100%.
 c. Mối quan hệ giữa các giải pháp và biện pháp.
 Trong các biện pháp tôi vừa trình bày trên thì biện pháp” Phát âm chuẩn 
Tiếng Việt” và biện pháp “Phân tích, so sánh tiếng, từ dễ lẫn lộn”là hai biện 
pháp chủ chốt làm nòng cốt. Còn bốn biện pháp còn lại luôn hỗ trợ tác động 
 9