Một số kinh nghiệm trong việc chỉ đạo, thực hiện Phổ cập GDTH- ĐĐT mức độ 2 trên địa bàn TP Tam Kỳ

 1
 I. Tên đề tài: MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG VIỆC CHỈ ĐẠO, THỰC 
 HIỆN PHỔ CẬP GIÁO DỤC TIỂU HỌC ĐÚNG ĐỘ TUỔI MỨC ĐỘ 2 
 TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ TAM KỲ.
II. Đặt vấn đề: 
 Hoà trong xu thế đổi mới của toàn nhân loại, dưới sự lãnh đạo của Đảng, 
Việt Nam đang tiến nhanh trên con đường công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất 
nước. Đưa nước ta từng bước tiến kịp các nước phát triển trong khu vực, hội 
nhập quốc tế, nắm bắt nhanh những tiến bộ của khoa học kỹ thuật và công nghệ. 
Trong sự phát triển của đất nước, giáo dục đóng vai trò quan trọng, do đó trong 
chiến lược xây dựng và phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước ta đã xác định 
“Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu ”, “là động lực của sự phát triển kinh 
tế - xã hội”. 
 Bậc tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, là cơ 
sở ban đầu cơ bản và bền vững cho trẻ em tiếp tục học lên bậc học cao hơn. Nhà 
trường tiểu học có vị trí, chức năng, nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong việc 
hình thành nhân cách cho trẻ em, là nơi hình thành quá trình phát triển đúng đắn, 
lâu dài về tình cảm, trí tuệ, thể chất và các kỹ năng học tập, rèn luyện của học 
sinh. Mục tiêu, nhiệm vụ của trường tiểu học là đem đến cho trẻ em hạnh phúc 
được học tập, là làm cho trẻ em được hưởng thụ một nền giáo dục tốt đẹp. Chỉ 
trên cơ sở của sự phát triển phong phú, hài hoà có tính toàn diện của nhân cách 
thì tài năng con người mới có điều kiện nảy nở, phát triển một cách cơ bản và 
bền vững.
 Thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, trước yêu cầu 
phát triển sự nghiệp giáo dục nói chung và giáo dục tiểu học nói riêng nhằm đáp 
ứng nhu cầu phát triển nguồn nhân lực trong những năm đến, việc duy trì chất 
lượng phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi (PCGDTHĐĐT) mức độ 1 và phấn 
đấu thực hiện PCGDTHĐĐT mức độ 2 là yêu cầu cấp thiết vì nâng cao chất 
lượng PCGDTHĐĐT chính là nâng cao chất lượng giáo dục. 
 Trong nhiều năm qua, PCGDTHĐĐT trên địa bàn thành phố Tam Kỳ đã 
được Tỉnh kiểm tra công nhận đạt chuẩn quốc gia mức độ 1. Là thành phố tỉnh lị, 
Tam Kỳ là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của Tỉnh, việc phấn đấu đạt 
PCGDTHĐĐT mức độ 2 là tất yếu. 
 Phòng GD&ĐT là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo (BCĐ) PCGD 
phải thực hiện đồng thời 2 nhiệm vụ: chỉ đạo các trường học thực hiện công tác 3
 - Luật Giáo dục ngày 14/6/2005; Luật sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục 
ngày 25/11/2009;
 - Thông tư số 41/2010/TT-BGDĐT ngày 30/12/2010 của Bộ GD&ĐT ban 
hành Điều lệ Trường Tiểu học; Thông tư 50/2012/TT-BGD ĐT ngày 18/12/2012 
sửa đổi, bổ sung điều 40; bổ sung điều 40A của Thông tư số 41/2010/TT-BGDĐT 
ngày 30 tháng 12 năm 2010 Bộ GD&ĐT ban hành Điều lệ Trường Tiểu học.
 - Thông tư số 36/2009/TT-BGDĐT, ngày 04/12/2009, của Bộ GD&ĐT về 
ban hành Quy định kiểm tra, công nhận Phổ cập giáo dục tiểu học và Phổ cập 
giáo dục tiểu học đúng độ tuổi;
 - Thông tư số 32/2009/TT-BGDĐT ngày 27 tháng 10 năm 2009 về Ban 
hành Quy định đánh giá, xếp loại học sinh tiểu học;
 - Thông tư số 59/2012/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 12 năm 2012 của Bộ 
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo;
 - Phương hướng, nhiệm vụ Phổ cập giáo dục của tỉnh Quảng Nam từ năm 
2011 và những năm tới.
 - Kế hoạch Phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi mức độ 2 của thành 
phố Tam Kỳ giai đoạn 2011 - 2015.
IV. Cơ sở thực tiễn: 
 Mạng lưới trường lớp tại thời điểm cuối năm học 2011-2012, trên địa bàn 
thành phố có 13 trường tiểu học với 281 lớp và 8523 học sinh, trong đó có 39 
học sinh khuyết tật được đánh giá theo Kế hoạch giáo dục cá nhân. Đến cuối 
năm học, có 13 trường tổ chức dạy 9 – 10 buổi/tuần với 201 lớp với 6688 học 
sinh, trong đó có 09 trường tổ chức bán trú với 130 lớp, 13 trường dạy Tiếng 
Anh và Tin học. Số liệu cụ thể như sau:
 Học 2 Số HS Số HS 
 Số HS khuyết tật
 Số TSố buổi/ngày học học 
 Khối lớp xếp loại theo Kế 
 lớp HS Số Tiếng Tin 
 Số HS hoạch cá nhân
 lớp Anh học
 Lớp 1 60 1759 41 1342 659 10
 Lớp 2 57 1687 38 1251 641 6
 Lớp 3 60 1821 48 1528 1810 1643 12
 Lớp 4 54 1629 40 1295 1625 1625 4
 Lớp 5 50 1627 38 1272 1620 1620 7
 T. cộng: 281 8523 205 6688 6355 4888 39 5
lúng túng trong công tác kiểm tra, đối chiếu số liệu. Hồ sơ thiết lập nhiều nhưng 
chưa thể hiện đầy đủ số liệu cần minh chứng, tính thẩm mỹ chưa cao, chưa đúng 
thể thức văn bản, thực hiện không đúng quy trình, ...
V. Nội dung nghiên cứu: 
Biện pháp 1: Thực hiện tốt công tác tham mưu 
 Thực hiện chỉ đạo của Sở GD&ĐT Quảng Nam, năm 2011, bản thân tôi 
đã xây dựng dự thảo kế hoạch PCGDTHĐĐT mức độ 2 của thành phố Tam Kỳ 
giai đoạn 2011-2015 để Lãnh đạo trình UBND Thành phố ban hành.
 Với mục tiêu chung là phát triển mạng lưới trường lớp theo quy định tại 
Điều lệ trường tiểu học trên cơ sở vì nhu cầu và lợi ích cho con em địa phương; 
đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học theo hướng hiện đại hóa; 
nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn của đội ngũ cán 
bộ quản lí, giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, tạo sự đồng 
đều về chất lượng giữa các địa phương. Đẩy mạnh xã hội hoá, tăng cường đầu tư 
của Nhà nước, thực hiện tốt liên kết, hợp tác quốc tế, nhất là trong lĩnh vực huy 
động vốn đầu tư cho phát triển sự nghiệp giáo dục - đào tạo. Phấn đấu đạt chuẩn 
quốc gia Phổ cập giáo dục trẻ mầm non 5 tuổi và đạt chuẩn PCGDTHĐĐT mức 
độ 2 năm 2012; giữ vững và nâng cao chất lượng đến năm 2015. Kế hoạch đã 
nêu rõ lộ trình thực hiện; trách nhiệm của từng ban ngành, đoàn thể của địa 
phương, cùng với sự tham mưu tích cực của Phòng GD&ĐT kế hoạch đã được 
triển khai hiệu quả, công tác phối, kết hợp trong việc thực hiện nhiệm vụ 
PCGDTHĐĐT rõ ràng và hiệu quả hơn.
 Ngoài ra, bản thân cũng đã trực tiếp tham mưu các kế hoạch chỉ đạo thực 
hiện nhiệm vụ, quyết định công nhận, báo cáo kết quả hằng năm.
Biện pháp 2: Nâng cao chất lượng đội ngũ
 Tăng cường công tác giáo dục tư tưởng chính trị cho đội ngũ thông qua 
hội họp, sinh họat, học tập chính trị do trường, địa phương và ngành tổ chức. Các 
trường đã phối hợp với các đoàn thể tuyên truyền, giáo dục xây dựng tinh thần 
đoàn kết, ý thức tổ chức kỉ luật trong cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường.
 Thông qua các cuộc họp với Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng các trường 
Tiểu học, chỉ đạo các trường triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các 
Nghị quyết của Đảng về công tác cán bộ, tiến hành lựa chọn những cán bộ có đủ 
trình độ chuyên môn nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức, đủ tiêu chuẩn đưa vào dự 
nguồn hoặc tham mưu bổ nhiệm và bổ nhiệm lại đội ngũ cán bộ quản lý nhà 7
Biện pháp 3: Nâng cao chất lượng hoạt động của Tổ Chuyên môn
 Tổ Chuyên môn là cánh tay nối dài của Hiệu trưởng, là nơi bồi dưỡng và 
quản lí đội ngũ chặt chẽ nhất. Nhằm góp phần nâng cao hiệu quả quản lí giáo 
dục trong nhà trường, đảm bảo sự thống nhất trong việc quản lí, hoạt động và 
thiết lập hồ sơ chuyên môn, tôi đã tổ chức chuyên đề “Nâng cao chất lượng 
quản lí và hoạt động của Tổ chuyên môn trong trường tiểu học”. Dựa vào nội 
dung chuyên đề và kết quả thảo luận của các đơn vị, tôi đã tham mưu phát hành 
công văn hướng dẫn các trường thực hiện như sau:
1. Kế hoạch năm học:
 Trình bày theo hình thức văn bản, gồm các nội dung sau:
 - Mở đầu, nêu các căn cứ và nhiệm vụ trọng tâm của năm học,
 - Đặc điểm tình hình tổ, thuận lợi, khó khăn, khái quát tình hình năm học 
vừa qua,
 - Nhiệm vụ được giao cho tổ về công tác chuyên môn và các nhiệm vụ 
khác.
 - Kế hoạch tổ chức thực hiện: Nêu nội dung và biện pháp cụ thể cho từng 
hoạt động lớn (Làm gì? Làm cho ai? Ai làm?Làm khi nào? Ở đâu? Làm cách 
nào? Dự kiến kết quả về số lượng và chất lượng cần đạt được). Các công trình 
chuyên môn, SKKN cũng nêu ở phần này. Thứ tự trình bày các lĩnh vực công tác 
trong bản kế hoạch theo mẫu chung của trường (công tác PCGD, nâng cao chất 
lượng giáo dục và dạy học, HĐNGLL, bồi dưỡng CM-NV, công tác kiểm tra nội 
bộ, công tác khác).
 - Các mục tiêu phấn đấu cụ thể (tiêu chí, chỉ số), danh hiệu thi đua cá nhân 
và tập thể.
2. Sổ biên bản họp tổ, nhóm chuyên môn: 
 Dùng sổ bìa cứng để có thể sử dụng nhiều năm. Chọn người ghi biên bản 
cho chu đáo, ghi đầy đủ, trung thực, không chỉ ghi liệt kê các đề mục cuộc họp. 
Nên ghi cả tên người tham gia phát biểu ý kiến và nội dung phát biểu. Nội dung 
họp tổ/nhóm CM chủ yếu bàn về công tác giảng dạy và giáo dục, thực hiện các 
chủ trương lớn có liên quan của ngành và địa phương, không nên sa vào các vấn 
đề không trọng tâm.
 Nội dung trình bày toàn sổ biên bản tổ chuyển môn gồm các phần sau:
 - Danh sách giáo viên: Số thứ tự, họ và tên, năm sinh, năm vào ngành, 
nguồn đào tạo, dạy lớp, công tác kiêm nhiệm. 9
 + Kế hoạch chi tiết: Nội dung công việc, thời gian, địa điểm, thành phần 
tham gia, hình thức tổ chức, lộ trình, điều kiện thiết yếu và hỗ trợ
 + Tổ chức thực hiện: Phân công cụ thể về trách nhiệm thực hiện từng công 
việc. Chương trình cụ thể cho từng nội dung.
 + Kinh phí tổ chức, khen thưởng.
 - Khi thực hiện một công việc phải kèm theo biên bản ghi lại để minh chứng. 
Khi hoàn thành kế hoạch phải có tổng kết đánh giá rút kinh nghiệm cụ thể.
 * Một số quy định khác:
1. Quy trình họp đánh giá tiết dạy:
 - Người dạy trình bày mục đích yêu cầu tiết dạy, nội dung, hình thức tổ 
chức và các phương pháp dạy học chính được thực hiện, tự đánh giá ưu khuyết 
điểm của tiết dạy.
 - Thảo luận góp ý, đánh giá tiết dạy. Nên để những GV mới vào nghề, còn 
trẻ phát biểu trước; những GV lớn tuổi, có kinh nghiệm hơn phát biểu sau. Tránh 
trường hợp trong tổ chỉ một người phát biểu rồi tất cả thống nhất theo, không 
thảo luận.
 - Cuối cùng tổ trưởng/ nhóm trưởng CM phát biểu kết luận. 
 Biên bản họp phải ghi cụ thể người tham gia phát biểu và nội dung phát biểu.
2. Quy định về bài soạn kế hoạch dạy học của giáo viên: 
 - Việc thiết kế bài học của giáo viên thực hiện theo điểm d điều 7 Quy 
định về Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học.
 - Hiệu trưởng căn cứ vào năng lực của GV và thực tế của nhà trường để 
quyết định GV thuộc diện được sử dụng giáo án cũ có bổ sung, GV thuộc diện 
phải soạn giáo án mới và cách thức thể hiện giáo án của tất cả GV trong trường. 
 - Sử dụng bài soạn cũ cần bổ sung cho phù hợp thực tế và nâng cao chất 
lượng bài dạy. Bổ sung cập nhật về nội dung đổi mới, lồng ghép các chuyên đề 
dạy học; về đổi mới PPDH; đổi mới hình thức tổ chức dạy học v.v... Không nhất 
thiết tất cả bài dạy phải soạn bổ sung một cách máy móc, và cũng không nên 
soạn bài hoặc bổ sung bài dạy để đối phó với thanh kiểm tra mà chính là để dạy 
cho tốt hơn.
 - Khi được kiểm tra, yêu cầu GV phải trình cả bài soạn trước đó và phần 
bổ sung hiện nay đồng thời trình bày được nội dung cơ bản của giáo án đã soạn. 
 Ngoài những loại hồ sơ sổ sách quy định trong hướng dẫn, tùy điều kiện và 
quy định của từng trường, những hồ sơ khác có liên quan đến hoạt động chuyên 
môn của nhà trường cũng cần phải lưu lại trong hồ sơ của Tổ chuyên môn. 11
đã tổ chức các hoạt động ngoại khoá và đặc biệt hưởng ứng sôi nổi phong trào 
thi đua xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Phát huy vai trò 
của tổ chức Công đoàn, tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh, Chi đoàn TNCS Hồ 
Chí Minh trong giáo viên, Hội khuyến học, Hội Chữ thập đỏ nhà trường trong 
công tác khuyến học, khuyến tài, tranh thủ sự hỗ trợ của các cơ quan, ban ngành, 
các tổ chức kinh tế, các nhà hảo tâm tạo nguồn kinh phí cấp học bổng cho học 
sinh nghèo hiếu học, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, góp phần nâng cao tỉ lệ 
duy trì số lượng, đặc biệt, thành phố đã duy trì và mở rộng đối tượng trao giải 
thưởng Phan Châu Trinh hằng năm cho HS-SV có thành tích xuất sắc trong học 
tập, rèn luyện.
Biện pháp 5: Hướng dẫn cụ thể việc thiết lập hồ sơ xử lí số liệu 
PCGDTHĐĐT
 Do một số cán bộ phụ trách PCGD mới nhận nhiệm vụ nên chưa có kinh 
nghiệm trong việc thiết lập hồ sơ. Một số khác kiêm nhiệm nhiều việc nên qua 
một năm không còn nhớ cụ thể các loại hồ sơ dẫn đến thiết lập thiếu, không 
thống nhất mẫu, khó thống kê chung nên bản thân tối đã tham mưu Trưởng 
phòng phát hành công văn hướng dẫn quy trình kiểm tra và thiết lập hồ sơ 
PCGDTHĐĐT cụ thể như sau:
A. Thiết lập hồ sơ:
1. Hồ sơ lưu tại đơn vị:
 1.1. Sổ điều tra trình độ văn hoá hộ nhân dân:
 - Có điều tra và bổ sung hằng năm
 - Ghi đầy đủ theo yêu cầu
 - Sau mỗi quyển sổ phải thống kê và kí đóng dấu
 1.2. Sổ theo dõi PCGDTH:
 - Ghi danh sách trẻ từ 14 tuổi đến 06 tuổi trong địa bàn (danh sách trẻ 14 
tuổi trước sau đó đến 13 tuổi, 12 tuổi, ... và cuối cùng là 06 tuổi; nếu là trẻ tạm 
trú trên 6 tháng thì ghi "Tạm trú" ở phần ghi chú, để trống từ 3 đến 5 trang giữa 
mỗi độ tuổi để cập nhật hằng năm)
 - Ghi diễn biến trình độ văn hoá từng năm
 - Trẻ cắt khẩu đi nơi khác hoặc trẻ chết thì gạch 1 dòng bằng mực đỏ và 
ghi rõ lí do
 - Không gạch bỏ trẻ tạm vắng dài hạn và trẻ khuyết tật mà ghi "Tạm 
vắng" hoặc "Khuyết tật" vào cột ghi chú
 - Thống kê và kí đóng dấu phần cuối sổ